Profesor Mojżesz Schorr - człowiek postępu     

Strona głownaKatedra akademicka

1924 Mianowany członkiem Państwowej Rady Oświaty i Wychowania. W następnych latach Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego mianuje go przewodniczącym Komisji Egzaminacyjnej do egzaminów uproszczonych na nauczycieli religii mojżeszowej w szkołach średnich oraz dla egzaminów specjalnych, z historii żydowskiej i języka hebrajskiego.

1925 W pierwszej połowie stycznia 1925 r. rozpoczyna się przy Wielkiej Synagodze (Tłomackie 7) dwuletni kurs koedukacyjny przedmiotów judaistycznych dla starszej młodzieży szkół średnich. Wykłady będą obejmowały religię i etykę żydowską, historię Żydów, literaturę biblijną oraz początki języka hebrajskiego. Wykładać będą rabin prof. dr Schorr, prof. M. Bałaban, prof. dr M.Tauber i inni. Nauka odbywać się będzie co niedzielę 10 r.-p.p. Zapisy z pierwszeństwem dla dzieci Członków Zgromadzenia Synagogalnego w wieku 14-16 lat przyjmuje w godzinach biurowych Sekretariat Wielkiej Synagogi, codziennie prócz sobót. Opłata miesięczna 20 zł.
Dzięki inicjatywie B’nei Brith, powołanie  Towarzystwa Krzewienia Nauk Judaistycznych w Polsce, którego celem jest:

1) założenie  i prowadzenie za zezwoleniem odnośnych władz w Warszawie lub innym mieście Państwa Polskiego wyższej uczelni nauk judaistycznych i pokrewnych im nauk.

2) Krzewienie nauk judaistycznych wśród szerokich  sfer ludności żydowskiej w Polsce  (…)” – fragmenty statutu
Założycielami Stowarzyszenia są: dr Majer Bałaban - dyrektor seminarium rabinicznego, dr Markus Braude – senator Rzeczypospolitej Polskiej, Izaak Grunbaum -  poseł na Sejm, dr Mojżesz Schorr – rabin, profesor uniwersytetu, dr Ozjasz Thon – poseł na sejm.

Podczas zebrania w siedzibie Stowarzyszenia Humaniternego B’nei Brith Mojżesz Schorr przedstawia propozycję powołania Instytutu Nauk Judaistycznych oraz założenia do programu.

1926 Pierwsze posiedzenie Zarządu, podczas którego prof. M. Schorr zostaje wybranym Wiceprezesem.
Uniwersytet Warszawski zatrudnia go na stanowisku docenta, kierownika Zakładu Języków Semickich i Historii Starosemickiego Wschodu

1928 Na uroczystym otwarciu  Instytutu Nauk Judaistycznych, w sali  Stowarzyszenia Humanitarnego „Braterstwo-Bne-Brith” w Warszawie, prof. M. Schorr wygłasza wykład inauguracyjny na temat: „Stan i potrzeby wiedzy żydowskiej w dobie dzisiejszej”.
Wchodzi w skład komisji egzaminacyjnej dla nauczycieli religii mojżeszowej.
Zostaje powołany na członka korespondenta Polskiej Akademii Umiejętności

1934 Jako dowód wielkiego uznania, w 60-tą rocznicę urodzin  M. Schorra Instytut Nauk Judaistycznych wydaje Księgę Pamiątkową, zawierającą prace naukowe znanych historyków.

1937 W uznaniu dorobku naukowego i pozycji lidera Żydów polskich Jewish Teological Seminary of America nadaje  mu doktorat honoris causa.



Spis treści

Ważniejsze prace naukowe Prof. Mojżesza Schorra


Skrócenia:     MGWJ= Monatsschrift für die Geschichte und Wissenschaft des Judentums.

WZKM= Wiener Zeitschrift     für die Kunde des Morgenlandes.


a) W dziedzinie historji Żydów w Polsce.

1. Zur Geschichte des Don Joseph Nasi (MGWJ 1897 str. 169-177; 228-237). 1897.
2. Organizacya Żydów w Polsce (Kwartalnik historyczny t. XIII). Odbitka. Lwów 1899. Str. 95.
Tłumaczenie rosyjskie wyszło w miesięczniku „Woschod” Petersburg 1900.
3. Żydzi w Przemyślu do końca XVIII. wieku (Monografje z historji Żydów w Polsce nagrodzone przez Wydział filozoficzny Uniwersytetu Lwowskiego). Lwów 1903.
Str. VIII+294.
4. Sumarjusz przywilejów generalnych Żydów w Polsce (Jewrejskaja Staryna I str. 76-94; 223-245; 247-264) Petersburg 1909.
5. Język hebrajski w Polsce (Encyklopedja Polska. Dział III. str. 425-438). Kraków 1915.
6. Rechtsstellung und innere Verfassung der Juden in Polen. Ein geschichtlicher Rundblick (Der Jude 1917 t. II)
Odbitka. Wiedeń Löwit 1917. Str. 36.
7. Kwestja żydowska na Sejmie czteroletnim.
(„Chwila” t. II. Lipiec). Lwów 1920.

b) W dziedzinie historji i kultury Żydów w starożytności
1. Starożytności biblijne w świetle archiwum egipskiego z XIV. W. przed Chr. (Przewodnik nauk. i liter. 1901).
Odbitka. Lwów 1901. Str. 34.
2. Kultura babilońska a starohebrajska (Kwartalnik historyczny t. XVII). Odbitka. Lwów 1903. Str. 28.
3. Einige hebräisch-babylonische Redensarten (MGWJ) t. LII str. 428-442). 1908.
4. Prawo biblijne (Jewrejskaja Encyklopedja t. XII. Kol. 810-832). Petersburg 1909.
5. Archiwum żydowskiej załogi wojskowej w Egipcie z V. wieku przed Chr. (Miesięcznik „Moriah” t. X). Nadbitka. Lwów 1912. Str. 13.
6. Frazeologja psalmów biblijnych a babilońskich (Rocznik Orientalistyczny I. str. 111-122). Kraków 1915.
7. Prawo Mojżesza na tle porównawczem prawodastw starożytnego Wschodu („Chwila” t. V  1643-1663). Lwów 1923.

c) W dziedzinie historji i kultury Babilonji i Assyrji.
1. Państwo i społeczeństwo babilońskie w okresie t. zw. dynastji Hammurabiego (Kwartalnik historyczny t. XIX). Odbitka. Lwów 1906. Str. 94.
2. Altbabylonische Rechtsurkunden aus der Zeit der I. babylonischen Dynastie (Sitzumgsberichte der Wiener Akademie der Wissenschaften). I. t. 155,2 (1907) str. 210; II. t. 160,5 (1908) str. 92; III. t. 165, 2 (1910) str. 102.

Recenzje:
Rozpr. I. 1) WZKM t. XXII. 1908 (Rhodokonakis). 2) Zeitschr. F. d. Privat-u. öff. Recht d. Gegenwart t. XXXV. (Koschaker). 3) Przegląd prawa i administracji t. XXXIII. Str. 398-401 (Berger). 4) Oriental ST. Liter.-Zeitung t. XI Kol. 67-73 (Pick). 5) Revue de Dront International 1908 str. 566-567 (Cornil). 6) Liter. Zentralblatt 1908 ? 2 (Weber). 7) Journal of the Royal Asiatic Society 1908 str. 1111-1113 (Pinches) 8) Revue Semitique 1908 str. 379-381 (Halevy). 9) Rivista degli Studi Orientali III str. 616-625 (Stakemeier). 10) Deutsche Lit. –Zeitung 1907 kol. 2519-20_0 (Ungnad).

Rozpr. III. 1) WZKM t. XXIV. Str. 318-325 (Rhodokanakis). 2) Przegląd prawa i admin. T. XXXIV. Str. 1007-1012 (Berger).
Rozpór.. III. Orient. Literat.-Zeitung t. XVI. (1913) kol. 125-126 (Pick). 2) Przegl. Prawa i admin. T. XXXVII (1912) str. 703-706 (Berger).

3) Kodeks Hammurabiego a ówczesna praktyka prawna (Rozprawy Akademji Umiejętności w Krakowie t. 50). Odbitka. Kraków 1907. Str. 31.
4. Die §§ 280-282 des Gesetzbuches Hammurabis (WZKM t. XXII. Str. 385-392). Wiedeń 1908.
5. Zur Frage der sumerischen und semitischen Elemente in altbabylonische Recht (Revue Semitique 1912). Odbitka. Paryż 1912. Str. 22.
6. Urkunden des altbabylonischen Zivil-und Prozessrechts (Vorderasitische Bibliothek t. V). Leipzig 1913. J. C. Hinriche’scher Verlang. Str. LVII + 618.

Recenzje:
1) Liter.-Zentralblat 1915,  30 (Ebeling). 2) Deutsche Lit.-Zeitung 1914 Nr. 38039 ko. 2242-2244 (Meissner). 3) Luzac Oriental List 1914 (Bezold). 4) Revue de Droit Internat. T. XVI. Str. 214 G. (Cornil). 5) Recherches de Science Religieuse t. V (1914) str. 169-171 (Condamin). 6) WZKM t. XXIX. Str. 436-462 (Torczyner). 7) Zeitschr. d. Deutsch Morgenl. Gesell. T. LXIX. (1915) str. 415-434 (Walter). 8) Krit. Vierteljahrschrift für Gesetzgebung und Recht t. XVI. Str. 402-442 (Koschaker). 9) Zeitschrift d. Savigny-Stiftung Rom. Abt. T. XXXVI. Str. 431-432 (Koschaker). 10_ Jewish Quarterly Review t. V. str. 654-655 (Hoschander). 11) Przegl. prawa i admin. T. XXXIX. (1914) str. 397-401 (Berger).


7. Dwa nowe fragmenty Kodeksu Hammurabiego (Rocznik Orjentalistyczny I. str. 123-176). Kraków 1915.
8. Ein Anwendungsfall der Inspectio ventris im altbabylonischen Recht (WZKM t. XXXIX. Str. 74-96). Wiedeń 1915.
9. Eine babylonische Seisachthie aus dem Anfang der Kassitenseit. Ende des XVIII. vorchr. Jahrhunderts (Sitzungsberichte der Heidelbberger Akademie d. Wissenschaften. Phil.-histor. Klasse 1915, IV. Abhandlung). Heidelberg 1915. Str. 21.
Rec Zeitschr. f. d. priv. u. öffentl. Recht. T. XLVI (1916) (Berger).
10. Palestyna na Babilon w świetle najnowszych wykopalisk I. Dzieje Polit. (Chwila t. IV. 1922,  z datą 29. I-28. II) Lwów 1922.
11. Pomnik prawa staroassyryjskiego z XVI. W. przed Chr. Archiwum Towarzystwa Naukowego we Lwowie. Dział III. t. I, 6. Lwów 1923. Str. 67.

d) W dziedzinie historji i kultury starożytnego Wschodu.
1. Przegląd literatury historji powszechnej. Wschód starożytny (Kwart. Histor. T. XV. str. 129-156). Lwów 1901.
2. Ważniejsze kwestje z historji semickiego Wschodu („Muzeum” 1907). Odbitka. Lwów 1907. Str. 60.
3. Ruch handlowy w starożytnej Babilonji (Księga pamiątkowa ku uczczeniu 250-tej rocznicy założenia Uniwersytetu Lwowskiego). Odbitka. Lwów 1911. Str. 21.
4. Problem Chettytów. Z okazji najnowszego odkrycia lingwistycznego (Kwartalnik historyczny t. XXXIX). Odbitka. Lwów 1916. Str. 36.

e) W dziedzinie krytyki filologiczno-historycznej.
Recenzye krytyczne następujących dzieł:
1. Die Kohler-Peiser’sche Hammurabi-Übersetzung (WZKM t. XVIII str. 208-240). 1904.
2. T. Triedrich, Altbabylonische Urkunden aus Sippara (WZKM t. XXI str. 53-70). 1907.
3. H. Ranke, Babylonian legal and business Documents WZKM t. XXI str. 406-412). 1907.
4. M. J. Gautier, Archives d’une famille de Dilbat au temps de la premiere dystastie de Babylone (WZKM t. XXII. Str. 325-336). 1908.
5. J. Kohler – A. Ungand, Hammurabi’s Gesetz B. III. Uebersetze Urkunden (WZKM t. XXIV. str. 431-461 p. t. “Die altbabylonische Rechtpraxis”). 1910.
6. P. Koschaker, Babylonisch-Assyrisches Bürgschaftsrecht (Göttinger Gelehrten-Anzeigen 1913 ? 1 str. 1-13).
7. E. Lindl, Das Priester-und Beamtentum der altbabylonischen Kontrakte (Göttinger Gelehrten-Anzeigen 1914 str. 215-234). 1914.
8. J. Halévy, Précis d’allographie assyro-babylonienne (WZKM t. XXVIII. str. 280-300). 1914.
9. Monumenta hebraica. I. Band. Bibel und Babel von S. Funk (WZKM. T. XXVIII str. 93-101). 1914.
10. J. Kohler-A. Ungnad, Assyrische Rechtsurkunden (Zeitschr. d. deutsch. morgenl. Gesellschaft t. LXVIII. str. 625-632). 1914.
11. B. Wachstein, Die Inschriten des alten Wiener Judenfriedhofes WZKM t. XXIX. 1515.
12. H. Figulla, Altbabylonische Vertäge. Vorderasiat. Schrifdenkmäler B. XIII. (Gött. Gel.-Anzeigen 1915 str. 414-427). 1915.
13. P. Koschaker, Rechtsvergleichende Studien zur Gesetzgebung Chammurapis, Königs von Babylon (WZKM t. XXXII. str. 393-407). 1917.

Ponadto z zakresu historji Żydów w Polsce:
14. S. Buber, Ansze szem ……………………. (Kwart. Historyczny t. XII). 1898.
15. M. Bałaban, Żydzi lwowscy na przełomie XVI. i VII. wieku (Kwart. histor. t. XXI. str. 545-553(. 1908.
16. M. Bałaban, Dzieje Żydów w Krakowie I. (Gazeta Wieczorna, Lwów 1914, 1799-1811). 1914.

f) Szkice naukowo-bjograficzne.
1. Dawid Henryk Müller 1846-1912, orjentalista wiedeński (Gazeta Wieczorna 1912, grudzień). 1912.
2. Joseph Halévy 1827-1917 (Deutsche Literatur-Zeitung 1917 ?19-20 kol. 595-602; 628-633). 1917.
3. Szymon Dubnow, z okazji jubileuszu 60-lecia urodzin. (Nowy Dziennik. Kraków, styczeń 1921). 1921.
Częściowo po hebrajsku w ……………tegoż roku. 
4. Samuel Poznański 1866-1921. (Chwila, grudzień 1921). Lwów 1921.

 

 

Tematy wykładów prof. dr Mojżesza Schorra w Instytucie Nauk Judaistycznych

1927/28
Interpretacja wybranych psalmów
Wstęp do języków semickich
Gramatyka języka hebrajskiego

1928/28
Exegeza psalmów       
Gramatyka języka aramejskiego     
Gramatyka języka arabskiego

!929/30
Ogólny wstęp do biblji
Tre-Asar 
Targum Onkelos
Gramatyka języka hebrajskiego
Seminarjum biblijne

1930/31
Ogólny wstęp do Biblji
Szir-Ha ‘zirim, Hiob
Seminarjum biblijne
Ćwiczenia z języka aramejskiego

1931/32
Mowy polityczne Jezejasza
Gramatyka Talmudu babilońskiego
Nauka o imiennych częściach mowy w języku hebrajskim
Seminarjum biblijne

1932/33
Dzieje Żydów w epoce biblijnej 
Ogólny Wstęp do Biblii (trym. III)
Budowa imion w języku hebrajskim
Komentarz szczegółowy do ksiąg Hioba
Seminarium biblijne

1933/34
Exegeza psalmów
Literatura proroków
Dialekt aramejski biblijny
Seminarium literatury biblijnej

1934/35
Exegeza Deuterojezajasza 
Seminarium biblijne
Gramatyka aramejska


1935/36
Interpretacje (Hoszea,Joel,Habakuk)
Wstęp do literatury prozowej
Dialekt aramejski Talmudu Babilońskiego
Seminarium literatury biblijnej

1937/38
Biblia, exegeza Jeremiasza (tym I,II,III)
Gramatyka aramejska ( trym I,II,III)
Seminarium biblijne

 

 

b_200_277_16777215_00___images_katedra_seminarium.jpg

ŻYDOWSKIE SEMINARIUM TEOLOGICZNE W AMERYCE
Nowy Jork
9 czerwca 1937 r.

Drogi Doktorze Schorr,

Mam przyjemność przesłać Panu w osobnej przesyłce dyplom doktora literatury hebrajskiej honoris causa, przyznany Panu in absentis przez radę naszego Seminarium. Przesyłam także kopię przemówienia, wygłoszonego przy okazji nadania tego dyplomu.
Przy okazji pragnę serdecznie podziękować, w imieniu dyrektorów Seminarium i wszystkich członków fakultetu, za miły list oraz telegram, jakie otrzymaliśmy od Pana z okazji naszej pięćdziesiątej rocznicy.

Cyrus Adler
Przewodniczący Zarządu.