Profesor Mojżesz Schorr - człowiek postępu     

Strona głownaB'nei Brith

 

1901 Mojżesz Schorr wstępuje do Lwowskiej Loży „Leopolis” B'nei Brith.

Stowarzyszenie B’nei Brith (Synowie Przymierza) to najstarsza światowa organizacja żydowska działająca w wielu krajach. Założona w 1843 r.przez żydowskich emigrantów niemieckich w Stanach Zjednoczonych, na wzór loży masońskie, skupiała żydowską inteligencję. Jej zadaniem było krzewienia zasad humanitaruzmu wśród Żydów, niesienie pomocy ofiarom głodu i epidemii, pogromów, emigrantom, pomaganie chorym, opieka nad sierotami i starcami, wspieranie działalności artstycznej. Na ziemiach polskich piewsze koło, „Konkordia” powstało w Katowicach w 1883 roku, jako oddział stowarzyszenia B’nei Brith w Prusach.

1921 M. Schorr zostaje prezydentem Loży B'nei Brith „Leopolis” - Lwów.

1923 Przenosi się do warszawskiego Stowarzyszenia „Braterstwo”, utworzonego w 1922 roku.

1924 – 1925 Pełni funkcję prezydenta „Braterstwa” w Warszawie, w latach 1926 – 1927 zostaje jego mentorem.

1924 W Krakowie powstaje Związek Żydowskich Stowarzyszeń „B'nei Brith” w Rzeczpospolitej Polskiej, w którym M. Schorr aktywnie uczestniczy.

1925 „Braterstwo” powołuje Towarzystwo Przyjaciół Uniwersytetu Hebrajskiego, w którego zarządzie działa w latach 1928-1933, a w roku 1932 pełni funkcję prezesa.

Wyjeżdża do Palestyny na uroczyste otwarcie Uniwersytetu Hebrajskiego, jako reprezentant Związku Stowarzyszeń B’nei Brith w Polsce (Związek składa się 6 sześciu Stowarzyszeń, liczących łącznie 621 członków).

1926 - 1933 Jest delegatem loży warszawskiej do centralnych władz w Krakowie, wspólnie z prof. Majerem Bałabanem, Maurycym Edelmanem i Salomonem Szereszwskim.

1928 Uczestniczy w inauguracji utworzonego w tym roku Instytutu Nauk Judaistycznych, którego jest jednym z założycieli. Członkowie „Braterstwa” zobowiązują się wpłacać na Instytut nie mniej niż po 10 000 zł, przez co najmniej trzy lata.

Związek rozszerza się, zrzesza 11 Stowarzyszeń oraz łącznie 935 członków.

1932 M. Schorr bierze udział (z ramienia B'nei Brith), a akcji na rzecz książki hebrajskiej, prowadzonej przez Towarzystwo Miłośników Książki Hebrajskiej, a zainicjowanej przez poetę Chajima Nachmana Bialika.

Warszawskie „Braterstwo” liczy 118 członków, w tym: 28 kupców, 24 przemysłowców, 23 lekarzy, 15 adwokatów, 11 inżynierów, 9 bankowców, 3 dyrektorów szkół, 3 właścicieli ziemskich, 2 profesorów Uniwersytetu Warszawskiego.

1933 Przy „Braterstwie” zostaje utworzone Biuro Informacyjne o Położeniu Żydów w Niemczech, którego jest aktywnym działaczem.

1937 Podejmuje się funkcji wiceprezesa Komitetu Generalnego Związku Żydowskich Stowarzyszeń Humanitarnych B’nei Brith w Rzeczypospolitej Polskiej w Krakowie.

1938 Kieruje powstałym w tym roku, między innymi z inicjatywy B’nei Brith, Ogólnym Komitetem Pomocy Uchodźcom. Odwiedza zgromadzonych w Zbąszyniu, wygnanych z Niemiec, Żydów – obywateli polskich.

Na mocy dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 listopada następuje rozwiązanie Stowarzyszenia B’nei Brith.

 



Spis treści

Strona 4 z 4

Do Żydów w Diasporze!
1931 rok (fragmenty odezwy)

Wieszcz hebrajski, Bialik i Burmistrz Tel-Awiwu, Dizengoff - w towarzystwie pp. prof. Schorra i sen. R. Szereszowskiego.Odrodzenie Języka hebrajskiego stanowi podstawę renesansu Narodu żydowskiego w Palestynie oraz jego istnienie w krajach diaspory. Nowoczesne wychowanie hebrajskie jest jednym z najpotężniejszych nabytków żydostwa w naszych czasach. Całe młode pokolenie w Palestynie, niemal całą młodzież na Litwie wychowuje się w języku hebrajskim; tudzież setki tysięcy dzieci żydowskich w Polsce i w innych krajach diaspory otrzymuje pełne lub częściowe wychowanie w języku hebrajskim.
Niestety odmienne jest położenie literatury hebrajskiej. Nikt nie dba, nikt się nie troszczy o los książki hebrajskiej w ośrodkach żydowskich w diasporze. Książka hebrajska, która uległa w ciągu naszych długich dziejów tylokrotnym przemianom, stale i w każdej postaci towarzyszyła naszemu narodowi w jego rozproszeniu, chroniąc go przed asymilacją i zagładą duchową, winna teraz spełniać swe zadanie także i w odrodzeniu języka hebrajskiego w naszych czasach."Nasz Przegląd Ilustrowany" - 1936
Znikły zupełnie wydawnictwa hebrajskie w diasporze, a nowe skoncentrowały się całkowicie w Palestynie. Osiedle żydowskie w Palestynie uczyniło cuda w spełnianiu swych obowiązków. Zdołało stworzyć rynek dla książki hebrajskiej- i to rynek stosunkowo tak wielki, że nie masz podobnego w innych wydawnictwach na całym świecie. Jednakże nieliczne i ubogie osiedle żydowskie nie jest w stanie utrzymać literatury całego narodu li tylko własnymi siłami.
Teraz nadeszła chwila, gdy diaspora w sile 16-tu milionów dusz zdoła stworzyć rynek dla książki hebrajskiej, równy rynkowi palestyńskiemu, stworzonemu przez osiedle w sile stusiedemdziesięciu tysięcy ludzi, minie zupełnie obecny kryzys i zapewniony będzie ostatecznie byt literatury hebrajskiej i jej rozwój normalny. Jeśli stu Żydów w Golusie spełni to, co czyni jeden Żyd w Palestynie dla literatury hebrajskiej, będzie to dla nas dostateczne.
Trzy najpoważniejsze instytucje: Omonuth, Dwir, i Sztybel połączyły się dla wspólnej działalności celem zdobycia diaspory dla książki hebrajskiej przez stworzenie Wszechświatowego Związku Przyjaciół Książki Hebrajskiej.
My niżej podpisani, wzywamy wszystkich przyjaciół odrodzenia języka hebrajskiego i twórczości hebrajskiej na całym świecie, by przyłączyli się do tego Związku i stworzyli zorganizowaną siłę, dbającą o istnienie, rozwój i wzmocnienie nowej literatury hebrajskiej.

Dr. rabin Ajzenstadt, Paryż; Bencon Kac, Tel- Awiw; J. Aronowicz, Tel- Awiw; Dante Lates, Rzym; Ch. N. Bialik, Tel- Awiw; Mordechaj b. Hilel Hakohen; I.D. Berkowicz, Tel-Awiw; Jerozolima; Sz.Bencjon, Tel-Awiw; Dr. rabin Nemirower, Bukareszt; Dr. M. Braude, Łódź; I. Naiditsh, Paryż; S.Berland, Kiszyniów; Szoszona Persitz, Tel-Awiw; A. Drujanow, Tel- Awiw; A.Z. Rabinowicz, Tel- Awiw; B.Dinaburg, Jerozolima; J. Ch. Rawnicki, Tel- Awiw; Jakow Fachman, Tel- Awiw; A. Simon, Londyn; Edmond Fleg, Paryż, Henrietta Szold, Jerozolima; I. Grunbaum, Warszawa; M. Smilański, Rechobot; J. Grazowski, Tel- Awiw, Salman Schneur, Paryż; Dr. Y. Helman, Ryga; Prof. M. Schorr, Warszawa; M. Kleymman, Londyn; Dr. J. Thon, Kraków; Dr. J. Kahan, Warszawa; Saul Tchernikowski, Jerozolima; Dr. M. Klumel, Warszawa; Dr. Robert Weltsch, Berlin; M. Kahan, Kowno; Prof. Chaim Weigman, Londyn (…)

 

"Nasz Przegląd Ilustrowany" - 1936

 

Centralne Towarzystwo Opieki nad Sierotami i Dziećmi Opuszczonymi w Polsce „CENTOS”, powołane w 1924 r., w pierwszych latach swojej aktywności pomagało dzieciom osieroconym w wyniku I wojny światowej, następnie sierotom naturalnym, organizując domu dziecka, upowszechniając adopcję i finansowo wspierając rodziny zastępcze, zakładało kliniki i lecznice dziecięce. Wydawało dwa czasopisma: : Nasze dziecko” i „Przegląd Społeczny”, na których łamach przedstawiano najnowsze wyniki badań medycznych,  metody leczenia, koncepcje wychowawcze.

 

 

"Nasz Przegląd Ilustrowany" - 1937

 

Towarzystwo Ochrony Zdrowia Ludności Żydowskiej „TOZ”, działające od 1921 roku początkowo zajmowało się szerzeniem zasad higieny i profilaktyki wśród społeczności żydowskiej, organizacją szpitalnictwa żydowskiego, walką z chorobami zakaźnymi. W roku 1939 TOZ opiekował się około czterystoma placówkami zdrowotnymi w kraju. Swą niezwykle rozległą działalność prowadził dzięki dotacjom prywatnym i wsparciu JOINTU.